Amaç: Erişkinlerde kardiyovasküler hastalık (KVH) risk faktörleri ile ilgili bilgi düzeyini ölçmede kullanılacak bir ölçek oluşturuldu ve bunun geçerlik ve güvenirliği değerlendirildi.
Inci Arikan, M.D., Selma Metintas, M.D., Cemalettin Kalyoncu, M.D., Zeki Yıldız, M.D.1
Eskiflehir Osmangazi University Faculty of Medicine, Department of Public Health,
Eskişehir Osmangazi University Faculty of Science and Literature, Statistics Department, Eskişehir
Amaç: Erişkinlerde kardiyovasküler hastalık (KVH) risk faktörleri ile ilgili bilgi düzeyini ölçmede kullanılacak bir ölçek oluşturuldu ve bunun geçerlik ve güvenirliği değerlendirildi. Çalışma planı: Kardiyovasküler Hastalıklar Risk Faktörleri Bilgi Düzeyi (KARRİF-BD) Ölçeği, literatürden yararlanılarak hazırlandı. Ölçekte yer alan 28 maddeden ilk dördü kardiyovasküler hastalıkların özelliklerini, 15 madde risk faktörlerini, dokuz madde ise risk davranışlarında değişimin sonucunu sorgulamaktaydı. Ifadeler doğru veya yanlış olabilen tam bir cümle şeklinde sunuldu ve katılımcılardan “Evet”, “Hayır” veya “Bilmiyorum” şeklinde yanıtlamaları istendi. Ölçek, güvenirlik ve geçerliliğin test edilmesi amacıyla 20 yaş üzeri 200 kişiye uygulandı ve 144 kişide test ve tekrar test sonrası değerlendirme yapıldı. Ölçeğin iç tutarlılığını belirlemek için Cronbach alfa katsayısı hesaplandı. Testin geçerliğinin belirlenmesinde, kendisinde ve/ veya ailesinde KVH öyküsü olan bireylerde ölçeğin puan ortalaması, öyküsü olmayan bireylerle karşılaştırıldı.
Bulgular: Maddelere doğru yanıt yüzdesi %44.5 ile %96.5 arasında değişmekteydi. Ölçeğin puan ortalaması 19.3±3.2 (dağılım 5-27), madde-toplam korelasyonunun ortanca değeri 0.26 (dağılım 0.13-0.51) bulundu. Test iç tutarlılık katsayısı (Cronhbach alfa) 0.768 bulundu. Test ve tekrar test sonrasında elde edilen toplam puanlar arasında çok güçlü ilişki saptandı (r=0.850; p=0.000). Kendisinde ve/veya ailesinde KVH öyküsü olan bireylerde puan ortalaması (20.2±3.1), KVH öyküsü olmayan bireylere (19.3±3.2) göre daha yüksek bulundu (p=0.032).Sonuç: Geliştirilen KARRIF-BD Ölçeği, Türkiye’de bireylerin KVH risk faktörleri ile ilgili bilgi düzeyini belirlemede kullanılacak, güvenirlik ve geçerliği gösterilmiş ilk ölçek özelliğini taşımaktadır.
Anahtar sözcükler: Kardiyovasküler hastalık; anket; risk değerlendirmesi; risk faktörü; geçerlik çalışması.
İNDİR
